Ik ben nu 3 maanden opgesloten in ons huis in Campo Valdes, een traditionele arbeiders buurt. s’avonds zie ik regelmatig 5 gele taxis van buren geparkeerd. Normaal gesproken ben ik 2 maanden in Medellin en kan dan weer een maand naar Boanerges in Cartagena. Nu moet ik mij aanpassen aan elke dag dezelfde routine en zingeving zoeken.
Ik voel me hier wel thuis. Het huis is 80m2 groot, luchtig en met veel licht. Het is in 3 jaar tijd veranderd in de hangende tuinen van Campo Valdes. Claudia kweekt orchideeën en vele andere planten. Alle plantenbakken staan op wieltjes en worden het hele huis rondgereden.
Claudia kocht eens in de bouwmarkt een anturium. Op het etiketje stond: zaadje ontkiemt in departement Narino (dicht bij Popayan). Daarna is de zaailing vervoert naar Cali (450km) en dan perKLM naar Nederland (9100km), daar opgegroeid in een water cultuur in Aalsmeer (10km). En terug naar Schiphol (10km) en per KLM naar Cali (9100km). En door naar Pereira (vlak bij Salento, 210km) in de grond toteen echt zelfstandig verkoopbaar plantje opgekweekt. Dan vervoert naar een bouwmarkt in Medellin (220km) en 4km per taxi naar Campo Valdes. Het heeft dus 18200km gevlogen en minimaal 900km per auto afgelegd in 3-5 jaar. En is verkocht voor rond 10 USD (40.000 pesos). Al die tijd hebben mensen zorgvuldig op het plantje gepast en CO2 geproduceerd. Dit is onze globale wereld. Volgende keer moet er een bewijs bijgevoegd worden dat het plantje ontsmet is tegen Covid.
De dag voor de lockdown gingen de lagers van de wasmachine ter ziele. De fabrikant HACEB had personeels tekort door Covid, pas na een maand werd de wasmachine ter reparatie opgehaald. Toen hij terugkwam was zijn plaats ingenomen door planten. Dat is nu de kas voor de jonge aanwas geworden. De wasmachine staat in een kamer die veranderd is in een opslagruimte voor alle spullen die wij verzamelen voor onze hobbies. Alle andere vrije ruimte behalve mijn “ofecina” en de slaapkamer wordt ingenomen door zwevende en rijdende planten. Deze hobby is veel goedkoper dan fotografie en watersport. Ik vind het wel best.
Klik op de afbeelding om de slideshow te starten
Ik heb respect hoe deskundig het Covid probleem opgepakt wordt in Colombia.
Zeer eenduidig en mijns inziens beter dan in Engeland en de US. Maar met niet minder drama en machinaties. Er is geen gezeur over wel of geen maskers en waar en hoe, het is gewoon verplicht en het wordt algemeen geaccepteerd. In winkels, banken, overal worden de handen besproeid met alcohol en vaak gaan de schoenzolen in een desinfectiebad. Er is een systeem van Pica y Cedula. Het eindnummer van het Cedula (identiteitsbewijs) bepaald of je het huis uit mag. Ik gebruik mijn paspoort ook zodat ik twee keer zo vaak naar buiten kan. Jammer genoeg eindigt mijn BSN nummer in het paspoort op 5, gelijk aan dat van mijn Cedula. Anders had ik altijd naar buiten gekund.
Volgens de autoriteiten mag ik nooit naar buiten. Mensen van 70 jaar en ouder mogen per decreet de woning niet meer verlaten. Later is dat zelfs verlaagd naar 60 jaar. Die beperking zal opgeheven worden eind juni. Maar zoals overal in de wereld loopt het anders.
Zelden wordt mijn leeftijd gecontroleerd, ik zie er jonger uit dan ik ben en ik ben buitenlander met voldoende sociale vaardigheden om me overal uit te praten. Volgens velen ben ik handiger in het regelen van zaken dan veel Colombianen.
In Medellin is begin maart direct een ziekenhuis dat vorig jaar gesloten is door MEDIMAS, ingericht voor Covid. Probleem is uiteraard dat Colombia achter aan de rij moet aansluiten bij de aankoop van PPE en ventilatoren. Een systeem dat normaal 25.000 kost wordt nu aangeboden voor 50.000+ USD. En er blijkt op grote schaal te zijn aangekocht via vriendjes. Justitie is er erg druk mee. De vicepresident had zichzelf benoemd tot hoofd van de groep die dat onderzoek doet maar zij is afgewezen door de driehoek fiscaal generaal, hoofd Contabiliteit en de hoofd-onderzoeksrechter. De regering heeft het deksel op zijn neus gekregen.
Er gebeurd nog iets dat heel bijzonder is. Een jonge Colombiaanse ingenieur (Mauricio Toro 34), die in Medellin een bedrijf (TECHFIT) gestart heeft dat 3D protheses maakt en nu een tak in Florida is begonnen ,realiseert zich wat Colombia te wachten staat.
Colombia heeft veel te weinig en te dure ventilatoren.
Mauricio Toro
Hij herinnerd zich dat er in 2010 een MIT project was dat een eenvoudige goedkope ventilator ontworpen had. Hij start in de tweede week van maart een Whatsapp groep om te proberen in een maand tijd een prototype beschikbaar te hebben.
In de volgende post beschrijf ik hoe dat project verloopt
Colombia zit financieel in een erg moeilijke positie. De opbrengsten uit delfstoffen is enorm gekelderd de afgelopen jaren. Er is op grote schaal geld nodig om de bevolking van eten te voorzien.
Veel bedrijven gaan failliet. Personeel staat direct op straat nadat ze verplicht hun vakantie opgenomen hebben. Colombia is zeer conservatief in het op laten lopen van de externe schuld. Dus de bevolking moet lijden. De inflatie is in werkelijkheid hoger dan het CIA-fact-book aangeeft. De lonen en pensioenen stijgen niet. Alleen de waarde van de peso daalt flink tov de Euro en USD. De bevolking weet van dit alles niets maar klaagt over stijgende prijzen bij gelijkblijvende inkomsten. Mijn luxe importen uit de US via Amazon zijn 30% in kosten gestegen , dit is een luxe probleem.
Van wie Colombia gaat lenen is nog niet duidelijk. Maar al heel veel zware apparatuur als wegenbouw machines en containerkranen komen uit China. De haven aan de Pacific kant is zwaar uitgebreid en de grootste investeringen in infrastructuur worden gemaakt richting Pacific. Colombia probeert onder het juk van de USA uit te komen.
De quarantaine werkt maar de instanties zijn niet in staat om voldoende te tracken en tracen.
20 mei - Doden per dag. Er veranderd weinig in Colombia
In Colombia werkt de gezondheidszorg normaal gesproken redelijk. De medische staf is goed getraind, de specialisten zijn veelal aanvullend getraind in de US, Canada, Engeland, Frankrijk en Spanje. Ik heb geen aarzeling om hier in een ziekenhuis behandeld te worden.
Het grote probleem is de organisatie van de zorg en de politieke inbedding. De overheid heeft de gezondheidszorg uitbesteed aan commerciële bedrijven.
De ziekenhuizen (commercieel), gespecialiseerde klinieken (IPS’sen), laboratoria (privaat) en medici sluiten contracten af met commerciële verzekeraars (zgn EPS’sen of Intermediaros) Deze zijn vaak eigendom van bank conglomeraties. De overheid heeft een instantie die het geld voor niet privaat verzekerde klanten uitbetaald. De EPS’en hebben jaarlijks geld tekort. Een van de grootste, MEDIMAS is al jaren failliet en betaalt zijn rekeningen aan de ziekenhuizen en medici niet. Het is een chronisch probleem en niet oplosbaar. De 4.2 milj verzekerden kunnen niet naar een andere EPS hoewel dat wettelijk mogelijk is.
Een verzekerde dient voor elke handeling toestemming vragen zodat de medicus (wellicht) betaald wordt. De contracten met de medici lopen 6 maanden. Het is zelden dat je 2 keer dezelfde behandelaar ontmoet. Veel medici met contract accepteren bepaalde patiënten niet, afhankelijk van welke EPS ze zijn, vanwege de wanbetaling. Wachtrijen worden gebruikt door de EPS om de geldstroom te regen. Veel behandelingen stopen in de laatste maanden van het jaar. Al met al een hopeloze constructie. De overheid heeft weinig invloed en het personeel doet echt erg zijn best.
Nu het systeem onder extreme stress komt te staan door Covid stort het helemaal in.
De overheid heeft in allerijl georganiseerd dat er 70 (particuliere) laboratoria zijn over heel het land, zo groot als Duitsland, Frankrijk en Spanje samen, die Covid kunnen bepalen. De verschillen in kosten per bepaling zijn enorm. De EPS’en moeten betalen.
De overheid is in eerste instantie niet in staat om de verzekeraars (EPS'en) te bewegen covid testen voldoende uit te voeren. In bepaalde regio zijn laboratoria die alleen monsters accepteren als de patient particulier verzekerd is. En de monsters komen juist uit arme buurten met SISBEN.
Geen bevolkingsgegistratie. Een structureel probleem mbt tot ontwikkeling van het land is dat Colombia en veel andere landen geen enkel bevolkingsregistratie hebben. De rijks en gemeente overheid weet niet wie waar woont. Mensen wonen regelmatig op andere plaatsen. Maar een beperkt deel van de bevolking heeft een verbinding met de belastingdienst. Elk bedrijf/instantie moet zelf organiseren hoe ze omgaan met klanten. Dus hulp kan niet eenvoudig uitgekeerd worden aan de behoeftigen, zij zijn niet bekend en geregistreerd bij de overheid. Er lopen wat speciale sociale programmas. Mensen die daar in zitten hebben nu geluk. Ze zijn bekend.
De bevolking staat op grote afstand van de overheid/instanties Informatie van de overheid wordt per definitie gewantrouwd. De overheid In de arme wijk Bello, waar bendes veelal de baas zijn, was een bendelid vermoord. Op de begraafplaats waren honderden familieleden en vrienden aanwezig. Er werd veel in de lucht geschoten en gedronken. De politie heeft maar niet ingegrepen. Wat later waren er tientallen Covid besmettingen onder de rouwenden.
10 mei was Moederdag. Die dag is erg belangrijk in Colombia en valt altijd in het weekeinde. De hele familie komt bij elkaar en viert luidruchtig feest. De overheid heeft uit voorzorg verboden alcohol te verkopen van donderdag avond tot maandag nacht. Dit om ongeregeldheden te voorkomen. Er vallen meestal wat doden tijdens familieruzies. Twee weken later waren 10 blokken bij ons vandaan 20 mensen van een familie besmet met Covid. Dat liep op tot 45 familieleden. Een hele wijk werd afgesloten door politie en militairen. Het is vlak bij de voor ons belangrijkste supermarkt.
Er zijn nog wat ongunstige factoren waaronder een rechtse regering die het Covid gevaar ontkend. De lagere overheden hebben echter de nationale overheid overruled en de grote gemeenten (Bogota, Medellin, Cali etc) met de departementen bepalen grotendeels hoe en wat gedaan gaat worden. Ze luisteren naar en trekken op met de medische sector. Maar het blijft organisatorisch en financieel een structurele wanorde. Ik ervaar elk jaar meer hoe goed Nederland georganiseerd is tov de rest van de wereld. Dit dank zij 500 jaar samenwerken en polderen en afwezigheid van een koninklijke aristocratische elite.
De gewone Colombiaanse bevolking komt zwaar in de problemen
Wij, Claudia en ik hebben geen problemen . Ik ben gezond en heb nooit immuun problemen gehad maar ben 72. Claudia heeft astma, heeft zwaar gerookt en heeft iets aan haar lever wat nu (vertraagd door Covid) onderzocht wordt. Haar immuunsysteem is waardeloos, en ze gebruikt veel medicijnen. Ofwel, Covid is vermoedelijk dodelijk voor haar. Wij gebruiken 3M N95 maskers en gaan zonder masker niet naar buiten. En doen het masker niet af voor we weer thuis zijn. Zo raken we ons gezicht niet aan. Mijn lichamelijke conditie wordt minder. Vorig jaar augustus dook ik bij Malpelo 3 keer per dag, 6 dagen lang op 30m diepte in sterke stromingen. Dat had ik nog nooit gedaan. Nu zou ik dat niet meer kunnen. Ik loop slechts 2 a 3 keer per week 2 uur.
Cali in een hospitaal
Ik krijg een Whatsapp dat Cali in een hospitaal in Cartagena ligt met Covid. Cartagenav is na Bogota het hardst getroffen door Covid. Covid komt nu echt dichtbij. Ik organiseer een vriend om na te trekken waar Cali is en hoe het ermee staat. Covid komt nu echt dichtbij. Cali ligt niet aan zuurstof en houdt zich groot maar is bang.
De regering maakt bekend dat 8 miljard USD wordt uitgetrokken om de gevolgen van Covid te bestrijden. 1.5Miljard USD gaat naar de EPS’sen en ziekenhuizen om de oude schulden te vereffenen en te zorgen dat het medisch personeel betaald krijgt. En er komt voedselhulp voor de 10 miljoen armste inwoners ( van de 45 miljoen) Hoe dit alles op de goede plaats moet komen is mij een raadsel.
De overheid heeft zoals beloofd per 1 juli de quarantaine maatregelen versoepeld. Er moet geld verdient worden. Centro Commerciales en winkels zijn weer open maar met beperkingen. De winkels houden zich er keurig aan. Elke winkel heeft een plakkaat waarop staat hoeveel mensen binnen mogen. Bij veel kleinere winkels mag niemand naar binnen. Dat is niet een groot probleem omdat de meeste winkels een open façade hebben, het personeel helpt de klanten aan een geïmproviseerde balie. Restauranten, bars en casinos blijven gesloten. Alles is te bestellen a Domicilios, thuisbezorgd.
De Pica y Cedula was versoepeld naar dagen voor even of oneven nummers. Dan mag je dus om de dag naar buiten als je jonger dan 60 bent. Een groep ouderen heeft bij de Hogeraad bewerkstelligd dat de overheid de ouderen niet meer mag opsluiten. De overheid heeft 3 dagen om in beroep te gaan.
En de overheid heeft op een dag geen BTW berekend. Nu, dat werd een run op TV’s, computers en alles wat duur is. De CC’s werden bestormd. De beveiliging kon de mensen niet tegenhouden. Daarnaast was er opeens weer leven in alle buurten. Zelfs vuurwerk.
Niemand mag naar buiten. De burgemeester is in de wijken, politie en drones patroulleren.
Nu,19 juli, twee weken later, is er een sterke stijging van Covid in de hospitalen. In Medellin is het code Oranje, 85% van de UC bedden is bezet. In Envigado, een voorstad van Medellin is code rood 100% afgekondigd. Het hospitaal daar heeft niet voldoende IC capaciteit. Mensen ouder dan 75 komen niet meer op de IC. Deze triage is voor personeel en familie een drama. In Bogota is het drama nog groter. Alle ziekenhuizen op 2 na zitten op 100%. En dat voor een stad met rond 10 milj. inwoners. En een regering die door wil met de economie te openen.
De overheid verwacht dat eind aug/sept het maximum bereikt wordt.
Tot nu toe is het aantal doden per miljoen 1/3 van dat in Nederland. Maar de ex-minister van volksgezondheid geeft volmondig toe dat de situatie niet meer in de hand is.
Zoals te zien is in het grafiekje is het vrij zeker dat het dodental zal oplopen naar Nederlandse waarden. De quarantaine kan niet meer volledig ingevoerd blijven, de mensen moeten eten of ze gaan muiten. En dat gaat in Colombia anders dan een demonstratie op het Malieveld in Den Haag.
Colombia is gewend aan moeilijke omstandigheden. Denk aan de jaren 90 met Escobar. Dat waren jaren met 10.000+ doden jaarlijks. En ook toen was men opgesloten zijn zijn huis.
Er zijn meer verstorende factoren
Op dit moment speelt Covid en het ineenstorten van de economie maar ook nog de sabotage van het vredesproces. Op grote schaal worden misdaden gepleegd door paras, druglords, bendes en guerrilla. Met en zonder hulp van politici. Dit om land te verkrijgen, drugs te transporteren of gewoon om de macht .
Een deel van de overheid (politici) worden voor het gerecht gehaald op beschuldiging van oorlogsmisdaden, verkiezingsfraude en corruptie. En dan gaat het om een ex-president, zijn helpers en de helpers van de huidige president. En gouverneurs en burgemeesters van de grote steden waarvan enkele zelfs van hun functie ontheven en opgepakt zijn. Het verbaast mij dat de rechtelijke macht stug doormaalt, al jaren, ondanks wat er om hun heen gebeurd en de obstructie die gepleegd wordt. Ik heb daar respect voor.
Van de beloften van president Duque komt niets terecht. De ziekenhuizen hebben nog geen geld gezien. Op een aantal plaatsen is de gezondheidszorg gestopt. Personeel heeft al maanden geen peso loon ontvangen. Er is geen geld meer. Er is 500+ miljoen USD naar de banken over gemaakt. Wellicht heeft de overheid geld beloofd dat er helemaal niet is en/of weigert de Banco de Republica het bedrag te genereren. Het is een volkomen onduidelijke situatie.
Niet een maar 3 ventiladoren rijp voor productie
Hoe het verder gaat ? Cali kreeg enige dagen geleden te horen dat hij Covid vrij is. En hij schijnt gezond te zijn maar depressief, want zonder werk. Dat is een pak van mijn hart. Claudia vindt dat ik naar Nederland moet. Ik vind dat ik hier blijf, in huis en indien buiten, met N95 masker. En zorgen dat we niet in een ziekenhuis terechtkomen. We leven in bijzondere tijden. Een pensioen uitleven in Nederland is veel r.ustiger, dit is een lesje sociale geschiedenis. Het houdt me jong.
Het volgende blog zal gaan over hoe een “Ventilador Baja Costos” (2500USD) is ontwikkeld en in produktie in 3 maanden tijd. Terwijl de rest van de wereld onder leiding van het MIT met 700 initiatieven nog in de design/ontwikkel/selectie fase is.